Co to jest hialuronian?
Kwas hialuronowy to glikozoaminoglikan naturalnie występujący w tkankach całego organizmu. Można go znaleźć również w gałce ocznej w ciele szklistym, filmie łzowym i cieczy wodnistej. Jego głównym zadaniem jest utrzymanie właściwego poziomu nawilżenia struktur oka. Dzięki spiralnej budowie makrocząsteczki hialuronianu posiadają wyjątkową właściwość zatrzymywania wody i lepko sprężystości, co umożliwia każdej cząsteczce zatrzymanie wody w ilości do 1000 razy przekraczającej jej własną masę.
Właściwości hialuronianu
Hialuronian charakteryzuje się niską cytotoksycznością, wysokim poziomem stabilizacji filmu łzowego oraz wydłużonym czasem przebywania w przestrzeni przedrogówkowej. Poza właściwościami nawilżającymi, hialuronian może również pełnić funkcję ochronną, zabezpieczającą przed powstaniem uszkodzeń w wyniku stresu oksydacyjnego wywołanego przez wolne rodniki. Hialuronian przyspiesza także proces gojenia się ran i wykazuje właściwości przeciwzapalne. Podczas uszkodzenia tkanek powierzchownych gałki ocznej stężenie hialuronianu sodu zwiększa się, co wpływa korzystnie na procesy regeneracji. Hialuronian sodowy bierze bowiem udział w budowaniu matrycy niezbędnej do rekonstrukcji uszkodzonej tkanki, indukując zarazem wzrost produkcji fibronektyny przez uszkodzoną tkankę. Na jego właściwości mogą mieć wpływ zmiany temperatury, pH i wartość współczynnika ścinania.
Hialuronian pełni dwie odrębne role kiedy oko jest otwarte i kiedy mrugamy. Kiedy oko jest otwarte, hialuronian sodu ma większą lepkość, pokrywa powierzchnię gałki ocznej nie spływając z niej, co wpływa na wydłużenie czasu przerwania filmu łzowego. Kiedy mrugamy, lepkość hialuronianu zmniejsza się, dzięki czemu w momencie powrotu powieki do wyjściowej jest on rozprowadzany na całej powierzchni gałki ocznej.
Zastosowanie Hialuronianu w okulistyce i kontaktologii
Ze względu na swoje właściwości hialuronian znalazł zastosowanie w okulistyce. Stosowany jest zarówno w leczeniu operacyjnym, jak i zachowawczym. Hialuronian jest wykorzystywany w chirurgicznym leczeniu zaćmy. Utrzymuje prawidłową głębokość przedniej komory oka oraz chroni rogówkę przed wysychaniem. Z kolei przy wszczepach i usuwaniu soczewek pokrywa się nim soczewkę wewnątrzgałkową, przy jego pomocy stwarza przestrzeń operacyjną i tworzy ochronną poduszkę dla rogówki. W leczeniu chirurgicznym jaskry hialuronian jest obecnie niezbędny. Jest również użyteczny przy leczeniu urazów oka – pomaga w przywróceniu poprzedniego ciśnienia, ułatwia tamponadę krwotoków oraz zapobiega zrostom. Hialuronianów używa się też w chirurgii tylnego odcinka oka.
W leczeniu zachowawczym hialuronian sodu stosowany jest przy zespole suchego oka. Jest to schorzenie powodowane najczęściej przebywaniem w klimatyzowanych pomieszczeniach, nieprawidłowym mruganiem związanym z pracą przy komputerze, przyjmowaniem niektórych leków, zmianami funkcji gruczołów wydzielniczych. Poza oczywistym dyskomfortem w postaci uczucia swędzenia i suchości oka może prowadzić do poważniejszych dolegliwości, takich jak: suche zapalenie spojówek i rogówki.
Zdolność wiązania wody przez hialuronian czyni tę substancję idealnym składnikiem sztucznych łez i płynów pielęgnacyjnych. I rzeczywiście znajduje się on w składzie wielu dostępnych na rynku produktach kontaktologicznych (np. See L’Eau MoistureDrops, See L’Eau EyeCare Synergie). Preparaty zawierające hialuronian sodu charakteryzują się wysoką lepkością, oraz specyficzną spiralną strukturą, która nawet przy niskich stężeniach tworzy siateczkę o silnych właściwościach wiązania wody. Dzięki swej lepkości i budowie, po podaniu do worka spojówkowego utrzymuje się na powierzchni oka, nie zaburzając zarazem ostrości widzenia. Preparaty te są bardzo dobrze tolerowane, ponieważ doskonale przylegają do powierzchni rogówki, wytwarzając na niej wilgotną i biokompatybilną powłokę zintegrowaną z filmem łzowym. Dzięki szczególnym fizycznym właściwościom tworzenia równomiernego, nawilżającego, stabilnego, trudno zmywalnego i długo utrzymującego się na powierzchni rogówki filmu skutecznie chronią przed podrażnieniem i suchością.
Stosowanie produktów zawierających hialuronian sodu jest szczególnie polecane osobom używającym soczewki kontaktowe, gdyż w efekcie ich stosowanie zmniejsza dolegliwości subiektywne takie jak: podrażnienie, pieczenie, uczucie pisaku pod powiekami.
